کرونا و توصیه های سازمان بهداشت جهانی پیرامون سلامت روان

در ژانویه 2020 سازمان بهداشت جهانی (WHO) شیوع بیماری کرونا ویروس جدید در استان هوبی چین را به عنوان یک وضعیت اضطراری بین المللی در رابطه با سلامت عمومی اعلام کرد. این سازمان از ریسک بالای سرایت بیماری کرونا ویروس 2019 (کووید 19) به سایر کشورهای جهان خبر داد.

سازمان بهداشت جهانی و سایر مراجع سلامت عمومی در سراسر جهان در حال انجام دادن اقداماتی برای کنترل شیوع کرونا یا کووید 19 هستند. با این وجود این بحران مردم دنیا را دچار اضطراب کرده است.

گروه سلامت روانی سازمان بهداشت جهانی، با هدف حفظ سلامت ذهنی و روانشناختی در دوران شیوع کووید 19 یا کرونا ویروس، این توصیه ها را پیرامون سلامت روانی ارائه داده است.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) یکی از آژانس‌های تخصصی سازمان ملل متحد است که نقش یک مرجعیت سازمان دهنده را بر بهداشت جامعهٔ جهانی ایفا می‌کند. این آژانس در ۶ آوریل سال ۱۹۴۸ در ژنو (واقع در سوییس) تأسیس شد و حکم سرپرستی و منابعش را از سازمان بهداشت سابق، که خود آژانسی در جامعه ملل بود برگرفت.

توصیه هایی پیرامون سلامت روانی در دوران شیوع کووید 19 یا کرونا

افراد عادی و کرونا

1. کووید 19 یا کرونا در بسیاری از کشور ها در موقعیت های جغرافیایی گوناگون افرادی را مبتلا کرده و خواهد کرد. این بیماری را به هیچ نژاد یا ملیتی نسبت ندهید. به کسانی که در هر کشوری دچار این بیماری شده اند نگاه همدلانه داشته باشید. این افراد هیچ خطایی نکرده اند.

2. برای اشاره به افراد مبتلا به این بیماری از عنوان هایی مانند « موارد کرونا» ،« قربانیان» ، « خانواده های کووید 19» یا « بیماران» استفاده نکنید. آن ها « افراد دارای کرونا» هستند ، « افرادی که از کووید 19 بهبود یافته اند»، و « افرادی که در حال بهبود از کرونا هستند». پس از بهبود یافتن از کووید 19 یا کرونا، زندگی این افراد با شغل، خانواده و عزیزانشان به روال عادی باز می گردد.  

3. از نگاه کردن، خواندن و گوش دادن به اخباری که شما را مضطرب یا نگران می کنند خودداری کنید. مطالب را فقط با هدف برداشتن گام های عملی در جهت برنامه ریزی و مراقبت از خود و نزدیکانتان دنبال کنید. تنها یک یا دو بار در روز و در زمان های مشخص به دنبال اطلاعات جدید بروید. اخبار و مطالب ناگهانی و پشت سر هم درباره یک واقعه، هر کسی را نگران می کند. فقط به دنبال حقایق باشید.
   
   برای اینکه حقایق را از شایعات تشخیص دهید، اطلاعات را با فواصل منظم از وبسایت های سازمان بهداشت جهانی و یا از پایگاه های مراجع سلامت در کشور خود دنبال کنید.

4. مراقب خودتان باشید و از دیگران هم حمایت کنید. کمک کردن به دیگران به هنگام نیاز، هم برای فرد حمایت شونده و هم برای فرد حامی سودمند است.

حتما بخوانید: نکات کلیدی در استفاده از مشاوره تلفنی

5. صحبت ها، خاطرات مثبت و عکس های مثبت افرادی را که در اطراف شما کرونا ویروس جدید (کووید 19) را تجربه کرده و از آن بهبود یافته اند و یا کسانی که در مسیر بهبود از نزدیکان خود مراقبت کرده اند و مایل به در میان گذاشتن تجربه خود با دیگران هستند، به گوش سایرین برسانید.

6. به مراقبین و کادر درمان که در جامعه شما از افراد مبتلا به کووید 19 مراقبت می کنند احترام بگذارید. قدردان نقش آن ها در نجات جان ها و حفظ سلامت عزیزانتان باشید.

کادر درمان و کرونا

7. احساس اضطراب تجربه ای است که ممکن است به سراغ شما و یا بسیاری از همکارانتان بیاید. این احساس در شرایط فعلی کاملا طبیعی است. استرس و احساسات مرتبط با آن به هیچ وجه نشانه ضعیف بودن شما و یا اینکه نمی توانید کار خود را به خوبی انجام دهید نیستند.
   
   مدیریت استرس و سلامت روانشناختی در این دوران به اندازه مدیریت سلامت جسمانی اهمیت دارد.

8. به نیاز های اولیه خود توجه کنید و از روش های مقابله ای سودمند استفاده کنید. در حین کار و در بین شیفت ها وقفه و استراحت داشته باشید، غذای سالم و کافی بخورید، فعالیت بدنی داشته باشید و با خانواده و دوستانتان در تماس باشید. از روش های مقابله ای غیر مفید مانند مصرف توتون، الکل، و مواد مخدر دوری کنید. این مواد می توانند در بلند مدت به سلامت جسمی و روانی شما آسیب بزنند.
   
   این شرایط برای بسیاری از کارکنان به ویژه کسانی که پیش از این در شرایط مشابه قرار نگرفته اند وضعیتی خاص و بی سابقه است. با این حال روش هایی که در گذشته برای مدیریت استرس به کار می برده اید می توانند در شرایط فعلی نیز به شما کمک کنند. روش های مقابله با استرس همواره یکسان هستند، حتی اگر سناریو عوض شود.

9. متاسفانه به دلیل ترس موجود ممکن است برخی کارکنان با اجتناب از سوی خانواده خود یا جامعه مواجه شوند. چنین تجربه ای می تواند وضعیتی که به خودی خود چالش برانگیز هست را سخت تر کند. در صورت امکان، برقراری تماس با عزیزانتان از طریق ابزارهای دیجیتال راه مناسبی برای در تماس بودن است.
   
   برای دریافت حمایت اجتماعی به همکاران، مدیران و سایر افراد مورد اعتماد رجوع کنید. ممکن است همکارانتان هم در حال تجربه وضعیتی مشابه شما باشند.

10. برای انتقال پیام به افرادی که دارای ناتوانی های ذهنی، شناختی و روانشناختی هستند از روش های قابل فهم استفاده کنید. اگر رهبر یک گروه یا مدیر یک بخش سلامت هستید، برای برقراری ارتباط از روش هایی استفاده کنید که صرفا بر پایه اطلاعات نوشتاری نیستند.

رهبران یا مدیران بخش های سلامت و کرونا

11. محافظت از تمام کارکنان در برابر اضطراب مزمن و سلامت روانی پایین در این دوران باعث میشود بتوانند نقش خود را به نحو بهتری ایفا کنند.

12. مطمئن شوید که ارتباط با کیفیت و اطلاعات به روز و دقیق در دسترس تمام کارکنان هست. وظایف پر استرس و کم استرس را به صورت چرخشی بین کارکنان تقسیم کنید. کارکنان کم تجربه را با همکاران پر تجربه ترشان هم گروه کنید. سیستم دوستانه به افزایش حمایت، کنترل استرس و تقویت اقدامات امنیتی کمک می کند. اطمینان حاصل کنید که نیروها برای کمک به صورت گروه های دو نفره وارد اجتماع شوند. استراحت بین کار را آغاز کنید، افراد را به آن تشویق کنید، و بر آن نظارت داشته باشید.
    
    برای کارکنانی که خودشان یا فردی از خانواده آن ها در موقعیت استرس زا قرار دارند برنامه منعطفی در نظر بگیرید.

13. اگر رهبر گروه یا مدیر یک بخش سلامت هستید، خدمات روان شناختی و سلامت روان را برای کارکنان فراهم کنید و اطمینان حاصل کنید که از چگونگی دسترسی به این خدمات آگاه باشند. رهبران و مدیران هم نه تنها شرایط استرس زای مشابهی را تجربه می کنند، بلکه احتمالا به دلیل مسئولیت هایی که به خاطر نقششان دارند فشار بیشتری را احساس می کنند. بسیار اهمیت دارد که تدارکات و استراتژی هایی که در بالا مطرح شدند هم برای کارکنان و هم مدیران اعمال شوند و مدیران بتوانند الگویی باشند برای به کار گیری استراتژی های کاهش استرس.

14. برای افراد پاسخگو مانند پرستاران، رانندگان آمبولانس، داوطلبان، تشخیص دهندگان بیماری، معلم ها، رهبران اجتماعی و کارکنان بخش های قرنطینه توضیح دهید که چگونه می توانند با استفاده از کمک های اولیه روان شناختی، افراد مبتلا به بیماری را از حمایت های اولیه عاطفی و عملی برخوردار کنند.

برای مراقبین کودکان 

15. به کودکان کمک کنید برای بیان کردن احساسات آزار دهنده همچون غم و ترس راه های مناسبی پیدا کنند. هر کودک برای بیان احساسات خود روش به خصوصی دارد. گاهی اوقات شرکت کردن در یک فعالیت خلاقانه مانند بازی کردن یا نقاشی کشیدن می تواند این فرایند را تسهیل کند.
    
    این که کودکان بتوانند احساسات آزار دهنده خود را در محیطی امن و حمایتگر بیان کنند به آنها احساس آرامش می دهد.

16. اگر امنیت کودک به خطر نمی افتد او را نزدیک والدین و خانواده نگه دارید و تا حد امکان از جدا کردن کودکان و مراقبینشان خودداری کنید. اگر لازم است کودک از مراقبین اولیه خود جدا شود، اطمینان حاصل کنید که جایگزین مناسبی وجود داشته باشد و یک مددکار اجتماعی دائما از حال کودک با خبر شود.
    
    همچنین در مدت جدایی باید تماس کودک با والدین و مراقبین حفظ شود. مثلا روزانه دوبار تماس صوتی یا تصویری گرفته شود و یا از طریق سایر روش های ارتباطی متناسب با سن کودک ( مانند شبکه های اجتماعی که با سن کودک تناسب دارند).

حتما بخوانید: بسته صوتی آموزشی رابطه بهتر، بهتر شدن، بهتر ماندن

17. تا حد امکان روتین های زندگی روزمره را حفظ کنید، به ویژه اگر قرار است کودکان در خانه بمانند. فعالیت هایی را متناسب با سن کودکان تدارک ببینید تا بتوانند در آن ها شرکت کنند.
    
    تا جایی که امکان دارد کودکان را ترغیب کنید که به بازی کردن و معاشرت با دیگران ادامه دهند، حتی اگر این فعالیت ها به دلیل لزوم فاصله گرفتن از افراد جامعه فقط محدود به اعضای خانواده باشند.

18. طبیعی است که کودکان در موقعیت های استرس زا و بحران ها وابستگی بیشتری به والدینشان نشان دهند. با کودکان درباره کووید 19 صادقانه و متناسب با سن و سالشان صحبت کنید. اگر فرزندانتان نگران هستند، صحبت کردن درباره این نگرانی ها می تواند اضطرابشان را کاهش دهد.
    
    کودکان برای اینکه یاد بگیرند چگونه عواطف خود را در شرایط سخت مدیریت کنند، به رفتارها و عواطف بزرگسالان نگاه کرده و از آن ها الگو برداری می کنند.

برای مراقبین بزرگسالان مسن تر

19. در دوران شیوع بیماری و یا دوران قرنطینه، ممکن است افراد مسن تر به ویژه آنها که از سایرین جدا هستند و یا کسانی که به زوال عقل دچارند حالاتی مانند اضطراب، عصبانیت، استرس، بی قراری و انزوا را بیشتر تجربه کنند. به وسیله اعضای خانواده و متخصصین سلامت، این افراد را از حمایت عاطفی و عملی برخوردار کنید.

20. با زبانی که برای سالمندان (چه به زوال عقل دچار باشند یا نباشند) قابل فهم است با آن ها صحبت کنید و به نحوی ساده توضیح دهید که وضعیت به چه صورت است و درباره روش های کاهش ریسک ابتلا به بیماری اطلاعات واضحی در اختیارشان قرار دهید. هر جا لازم است اطلاعات را تکرار کنید.
    
    دستورالعمل ها باید به گونه ای واضح، خلاصه، محترمانه و صبورانه مطرح شوند. نشان دادن اطلاعات به صورت نوشتاری و یا عکس هم می تواند مفید باشد. از خانواده ها و سایر گرو های حمایتی درخواست کنید به این افراد اطلاع رسانی کنند و به آنها در تمرین کردن روش های پیشگیرانه (مانند شستن دست ها) کمک کنند.

21. افراد میانسالی که دارای تخصص، توانایی و تجربه هستند را تشویق کنید که در فعالیت های اجتماعی برای مقابله با شیوع کووید 19 داوطلب شوند. برای مثال میان سالان بازنشسته ای که سالم هستند می توانند از دیگران حمایت کنند، وضعیت همسایه ها را بررسی کنند، و یا از فرزندان کادر پزشکی که در بیمارستان ها مشغول مبارزه با کووید 19 هستند نگهداری کنند.

افرادی که در قرنطینه هستند

22. با دیگران در تماس باشید و روابط اجتماعی خود را حفظ کنید. حتی در شرایط قرنطینه سعی کنید تا حد ممکن روتین های روزمره خود را ادامه دهید. اگر مراجع سلامت توصیه کرده اند که برای کنترل شیوع بیماری تماس های اجتماعی فیزیکی را محدود کنید، می توانید از طریق ایمیل، شبکه های اجتماعی، ویدیو کنفرانس و تلفن با دیگران در تماس باشید.

23. در شرایط استرس زا به نیازها و احساسات خود توجه کنید. به فعالیت های سالم که برایتان لذت بخش و آرامش بخش هستند بپردازید. به طور منظم ورزش کنید، برنامه خواب منظم داشته باشید و غذای سالم بخورید. تصویر درستی از این وضعیت داشته باشید. مراکز سلامت عمومی و متخصصین در تمام کشور ها در تلاش هستند تا از کسانی که تحت تاثیر بیماری قرار گرفته اند به بهترین شکل مراقبت شود.

24. خبر های پی در پی پیرامون شیوع یک واقعه، هر کسی را دچار استرس و اضطراب می کند. اطلاعات جدید و راهنمایی های عملی را در بازه های زمانی مشخص از طریق متخصصین و وب سایت های سازمان بهداشت جهانی دنبال کنید. از شنیدن یا دنبال کردن شایعاتی که نگرانتان می کنند بپرهیزید.

 ترجمه: علیرضا صدیق منش، روانشناس مثبت

برای کسب اطلاعات:

آخرین اطلاعات از سازمان بهداشت جهانی درباره محل های گسترش کووید 19:

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports/