از کجا مطمئن باشم که این روانشناس یا درمانگر همانی است که می تواند مشکل من را حل کند؟ یا به عبارتی ویژگیهای یک روانشناس و مشاور خوب چیست؟
یک روانشناس و مشاور خوب، علاوه بر اینکه از علم روانشناسی بهره میگیرد، یک هنرمند نیز محسوب میشود، چرا که با رفتارهای انسانی سروکار دارد و میبایست پویا، خلاق و منحصربهفرد باشد.
یک روانشناس و مشاور خوب داستان شما را به دقت گوش میکند، به جزئیات رفتارهای گذشتهی شما توجه میکند، از داستان شما الگو میسازد، سپس فرضیههایی را شکل داده و به آزمایش آنها میپردازد.
روانشناس خوب همواره به شما امید میبخشد که به بهبود وضع روحیتان کمک خواهد کرد. اما او به هیچ وجه نمیتواند حال خوب شما را تضمین کند.
عدم مطالعه و پژوهش برای روانشناس ، و تکیه بر دانش دانشگاهی یعنی مرگ این حرفه حساس.
در زیر به برخی از مهم ترین ویژگیهای یک روان شناس خوب اشاره شده است:
شما به عنوان مراجع و کسی که درخواست کمک دارید کاملا متوجه نحوه برخورد درمانگر خود خواهید شد.
شما به این نکته مهم پی خواهید برد که روانشناس شما عمیقا اظهار همدلی و همدردی با شما دارد یا خیر. همدلی و همدردی چیزی ورای کلمات و جملات است و در این مورد شما باید با دل و جان خود همدردی را حس کنید.
یک روانشناس خوب علاوه بر دارا بودن دانش کافی در زمینه روانشناسی و توانایی بکارگیری آن معلومات تخصصی در روند درمان، میبایست دیدی خالی از قضاوت، پیشداوری و سرشار از درک و همدلی داشته باشد.
این درک و همدلی باید به گونهای باشد که مراجع به راحتی حرفها و مشکلات خود را بیان کند و از مقاومت برای ابراز مشکلات خود بپرهیزد.
در واقع یک متخصص روانشناسی میبایست رابطهای عمیق اما سالم با افراد برقرار کند؛ تا آنها بستری مناسب برای بیان مشکلاتشان فراهم ببینند و به او اعتماد کنند.
حل شدن مشکلات بسیاری از مراجعین در گرو حل تعارض آنها با خانواده و افراد وابسته است که هرگز نتوانسته اند حرفشان را از طریقی درست به آنها بیان کنند.
گاهی لازم است روانشناس، مداخلاتی در جهت برقرار شدن روابط صحیح میان افراد خانواده، انجام دهد. در این مورد روانشناس خود باید مهارت در برقرای ارتباط موثر را داشته باشد .
روانشناس باید بتواند با تمام وجود حرفهای شما را گوش دهد که این گوش دادن در حرفه رواندرمانی به صورت یک تکنیک آموزش داده میشود.
هر روانشناسی قبل از شروع به کارهای درمانی باید این آموزشها را دیده باشد.
یک روانشناس در هر جامعهای که مشغول به ارائه خدمت به افراد جامعه است، نمیبایست باورها و اعتقاداتش با اعتقادات مورد قبول در جامعهاش بسیار فاصله داشته و کاملاً متفاوت باشد؛ چون ممکن است به جای اینکه کمک حال جامعه باشد، خود باعث اخلال و ایجاد مشکل در جامعه باشد.
همچنین میبایست از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، بومی، مذهبی و تربیتی جامعه خود را شناسایی کرده و به آیین و رسوم حاکم بر جامعه اِشراف کامل داشته باشد.
طبعاً در این حالت اگر روانشناس از فردی ایراد و یا اشکالی بگیرد، به غرضورزی و تعصب تعبیر نخواهد شد. این موضوع خود یکی از خصایص روانشناس خوب است.
یک متخصص باید آگاه و پایبند بر بسیاری از اصول و معیارهای ارزشی حاکم بر جامعه خود باشد. به همین دلیل متخصصی که این معیارها را نمیشناسد، نمیتواند متخصصی خوب و کارآمد برای جامعه خود باشد.
البته گفتنیست که این متخصص میتواند به برخی از رفتارهای جامعه اشکال و ایراد بگیرد. اما در مجموع میبایست ارزش ها و تفکرات حاکم بر جامعه خود را قبول داشته باشد و بپذیرد.
بیمار یا مراجع انگیزه کافی برای ادامه درمان و مشاوره را در خلال امر مشاوره حاصل کند. باید توجه داشت که ادامه درمان رابطه مستقیم با انگیزه فرد دارد.
یعنی فرد مراجعهکننده بنا به خواست خود و نه با اجبار دیگران اقدام به کمک و یاری از متخصص کرده باشد.
همچنین وقتی فردی به متخصص اطمینان میکند، این موضوع خود زمینه ایجاد انگیزه برای مراجعه بعدی را فراهم میکند و فرد مراجعهکننده به این اعتقاد میرسد که روانشناس قادر به حل مشکل وی است.
زمانیکه در حال بررسی و حل مشکلات مراجع است، درگیر و دغدغه حل مشکلات شخصی و خانوادگی خود نباشند.
کرامت انسانی مراجعین را حفظ کند و نباید به مراجعین این نگرش را داشته باشد که آنها افرادی فاقد شعور و درک هستند، بلکه با این دید به آنها بنگرند که آنها بیمارند و نیازمند کمک ما.
علاوه بر مطالب بالا به موارد زیر هم توجه کنید:
۱-یک روانشناس و مشاور خوب آن است که مراجع با او احساس راحتی و احساس امنیت میکند.
۲-روانشناس خوب با حوصله و بردبار است و برای درک مشکل شما عجول نبوده و کم حوصلگی نمیکند.
۳-روانشناس خوب رازدار است.
۴-روانشناس خوب یک محقق است و با آخرین اطلاعات روز در ارتباط است.او برای تایید حرفها و توصیه های خود به شما کتابها و سایت های مفید را پیشنهاد میکند چون نمی ترسد شما مچ او را بگیرید.
5-روانشناس خوب در مورد شما قضاوت نمی کند و شما را محکوم یا سرزنش نمیکند.
6-روانشناس و مشاور خوب از حرفهای شما تعجب نمیکند. حتی اگر مرتکب قتل شده باشید.
7- روانشناس خوب شما را آنگونه که هستید می پذیرد. یعنی پذیرش بی قید و شرط دارد.
8- روانشناس خوب دارای مجوز رسمی از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره است.
9-روانشناس خوب شما را نصیحت نمیکند چیزی به نام نصیحت درمانی نداریم.
10- روانشناس خوب با نگاه و قضاوت اخلاقی به گفته های شما نمی نگرد. او روحانی یا کشیش نیست.چون قضاوت اخلاقی ناامیدی و احساس گناه ایجاد کرده و بر اضطراب و افسردگی شما فزونی میدهد.
11- روانشناس خوب از استعداد شنوندگی بالایی برخوردار است( شنونده فعال) و به شما اجازه میدهد راحت حرف بزنید .
نوشته شده توسط: علیرضا صدیق منش، روانشناس و مشاور