افسردگی : علت ها و درمان این رنج پنهان
افسردگی یک اختلال خلقی شایع است که با طیف وسیعی از علائم مشخص میشود، از جمله:
علائم شایع افسردگی:
- احساس غم و اندوه یا ناامیدی مداوم: این احساس میتواند خفیف تا شدید باشد و بر تمام جنبههای زندگی فرد تأثیر بگذارد.
- از دست دادن علاقه یا لذت: فرد ممکن است دیگر از فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبرد، لذت نبرد، از جمله سرگرمیها، گذراندن وقت با عزیزان یا رابطه جنسی.
- تغییرات اشتها: افراد افسرده ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند و وزن کم کنند یا برعکس، پرخوری کنند و وزن اضافه کنند.
- اختلالات خواب: مشکل در به خواب رفتن یا خواب بیش از حد معمول.
- خستگی: احساس خستگی یا کمبود انرژی دائمی، حتی پس از استراحت کافی.
- مشکلات تمرکز: مشکل در تمرکز، به یاد آوردن یا تصمیمگیری.
- احساس بیارزشی یا گناه: احساس بیارزشی یا گناه بیش از حد، حتی بدون دلیل.
- افکار مرگ یا خودکشی: داشتن افکار مرگ یا خودکشی.
علاوه بر این علائم، افراد ممکن است علائم جسمی مانند درد، یبوست یا مشکلات گوارشی را نیز تجربه کنند.
انواع افسردگی:
باید توجه داشت که افسردگی در واقع شامل انواع مختلفی با علائم و علل خاص خود است.
برخی از شایعترین انواع این اختلال عبارتند از:
- اختلال افسردگی اساسی MDD: شایعترین نوع که با علائم شدید مشخص میشود و میتواند به طور قابل توجهی بر عملکرد فرد در زندگی روزمره تأثیر بگذارد.
- اختلال افسردگی ماژور: نوعی خفیفتر است که علائم آن به اندازه اختلال افسردگی اساسی شدید نیست.
- اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگیPMDD: نوعی که در زنان در هفته قبل از قاعدگی رخ میدهد.
- اختلال افسردگی فصلیSAD: که در طول ماههای زمستان به دلیل کمبود نور خورشید رخ میدهد.
- اختلال افسردگی پس از زایمان: که در زنان پس از زایمان رخ میدهد.
- اختلال افسردگی دو قطبی: نوعی اختلال خلقی است که با نوسانات شدید خلقی بین دورههای افسردگی و شیدایی یا مانیا مشخص میشود.
- افسردگی روانپریشانه: نوعی شدید است که با توهم یا هذیان همراه است.
- افسردگی آتیپیک: که با علائمی مانند افزایش اشتها، خواب زیاد و حساسیت به طرد شدن مشخص میشود.
- افسردگی ثانویه: که به دلیل یک بیماری جسمی یا دارویی دیگر ایجاد میشود.
- افسردگی ملانکولیک: نوعی شدید است که با علائمی مانند غم و اندوه عمیق، از دست دادن علاقه به فعالیتها و تغییرات در اشتها و خواب مشخص میشود.
با علل افسردگی بیشتر آشنا شوید:
علت این اختلال به طور کامل شناخته شده نیست، اما به نظر میرسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی، محیطی و روانی در آن نقش دارند.
عوامل ژنتیکی:
- سابقه خانوادگی خطر ابتلا به این اختلال را افزایش میدهد.
- مطالعات نشان داده است که برخی از ژنها میتوانند افراد را مستعد ابتلا به این اختلال کند.
عوامل بیولوژیکی:
- عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز، مانند سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین، میتواند نقش داشته باشد.
- برخی از بیماریهای جسمی، مانند بیماریهای تیروئید یا کمبود ویتامین B12، نیز میتوانند خطر ابتلا را افزایش دهند.
عوامل محیطی:
- رویدادهای استرسزا، مانند از دست دادن شغل، مرگ یکی از عزیزان یا طلاق، میتوانند به این اختلال منجر شوند.
- سوء استفاده جسمی یا جنسی در دوران کودکی نیز میتواند خطر ابتلا را در بزرگسالی افزایش دهد.
عوامل روانی:
- داشتن الگوهای فکری منفی، مانند تمرکز بر جنبههای منفی زندگی، میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- داشتن عزت نفس پایین یا احساس بیارزشی نیز میتواند نقش داشته باشد.
مهم است که توجه داشته باشید که افسردگی به دلیل ضعف یا نقص شخصیت فرد ایجاد نمیشود.
این اختلال یک بیماری جدی است که باید توسط یک متخصص بهداشت روان درمان شود.
آشنایی با مناسبترین درمان ها:
روش های درمان این اختلال به نوع و شدت آن بستگی دارد. با این حال، به طور کلی، ترکیبی از درمانها، از جمله درمان، دارو و تغییرات سبک زندگی، موثرترین روش برای درمان این بیماری است.
انواع مختلفی از درمان وجود دارد، از جمله:
1- روان درمانی:
- درمان شناختی رفتاری CBT: به افراد کمک میکند تا الگوهای تفکر منفی را شناسایی و تغییر دهند و رفتارهای سالمتر را یاد بگیرند.
- درمان بین فردی IPT: بر روابط و تعاملات اجتماعی فرد تمرکز دارد.
- درمان مبتنی بر ذهن آگاهی: به افراد کمک میکند تا افکار و احساسات خود را با تمرکز و بدون قضاوت، مشاهده کنند.
2- دارو درمانی:
دارو: داروهای ضد افسردگی میتوانند به تعادل مواد شیمیایی مغز که در افسردگی نقش دارند، کمک کنند.
انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی وجود دارد و پزشک مناسبترین نوع را برای شما تجویز میکند.
3- تغییرات سبک زندگی:
تغییرات سبک زندگی نیز میتوانند در بهبود علائم موثر باشند.
این تغییرات شامل:
- ورزش منظم: ورزش میتواند به ترشح هورمونهای شادیآور در مغز کمک کند.
- خواب کافی: کمبود خواب میتواند علائم افسردگی را بدتر کند.
- رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی سالم میتواند به سلامت کلی روان و جسم شما کمک کند.
- کاهش استرس: یادگیری مهارتهای مدیریت استرس میتواند به مقابله با افسردگی کمک کند.
- اجتناب از الکل و مواد مخدر: الکل و مواد مخدر میتوانند علائم افسردگی را بدتر کنند.
نکته: مهم است که با یک متخصص بهداشت روان مشورت کنید تا بهترین برنامه درمانی را برای خود پیدا کنید.
منابع:
https://www.nimh.nih.gov/health/statistics/major-depression
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/multimedia/vid-20538733
https://www.psychiatry.org/patients-families/depression
ترجمه و تنظیم : ریحانه حسین خواه (روانشناس، درمانگر شناختی – رفتاری)
ویرایش: علیرضا صدیق منش، مشاور و روانشناس مثبت نگر
خانه توانمندسازی صدیق منش | به توانمندی هات وصل شو!