تمام کودکان حس خشم و ناکامی را در شرایط مختلف زندگی تجربه می کنند . بعضی از کودکان توانایی بیشتری در کنترل این احساس دارند و بعضی کمتر . در این جزوه برای شما والدین گرامی توضیح داده می شود که چگونه می توان به کودکان مهارت های لازم را برای کنترل این احساس قوی آموزش داد .

مرحله اول : از فرزندتان بخواهید تا (( خشم )) را برای شما تعریف کند . به او کمک کنید تا بفهمد که عصبانیت یک احساس منفی در پاسخ به یک موقعیت واقعی یا خیالی است و به ما خبر می دهد که اتفاقی بر خلاف انتظار و خواسته ما اتفاق افتاده است . احساس خشم درجه های مختلفی دارد مانند : بی حوصلگی ( خفیف ) – عصبانیت ( متوسط ) – خشم و غضب ( شدید ) . از فرزندتان بخواهید در مورد موقعیت هایی که شکل های مختلف خشم را تجربه کرده است ( در خانه یا مدرسه و … ) برایتان با مثال حرف بزند .

مرحله دوم : به فرزندتان بیاموزید که علایم هشدار دهنده خشم را تشخیص بدهد .

ابتدا برایش توضیح دهید که هر فردی دچار خشم می شود و این احساسی کاملا طبیعی است اما نحوه برخورد و ابراز این احساس است که نشان می دهد آیا آن فرد دچار مشکل است یا نه . توضیح دهید که خشم سه بخش دارد :

1 – قسمت جسمی ( بدنی )

2 – قسمت فکری

3 – قسمت رفتاری .

تمام این قسمت ها را می توانید به صورت مثال زیر به اتفاق فرزندتان در لیستی بنویسید :

قسمت جسمی : بیشتر شدن ضربان قلب – عرق کردن – سرخ شدن صورت – سفت شدن عضلات – داغ شدن بدن و …

قسمت فکری : از اون متنفرم – می خوام بزنمش – دلم می خواهد چیزی رو بشکونم – چقدر من احمقم – اون خیلی احمقه و …

قسمت رفتاری : دویدن – داد زدن – پرت کردن چیزی – هل دادن – فحش دادن – گریه کردن – تهدید کردن – کتک زدن و …

مرحله سوم : تمام موارد سه قسمت بالا را به اتفاق کودکتان بازی کنید . از او بخواهید تا به مواقعی که عصبانی بوده فکرکند و سه قسمت بالا را تشخیص بدهد .

مرحله چهارم : به فرزندتان بیاموزید که بعد از اینکه یاد گرفت که علایم خشمش را تشخیص دهد ، حالا بتواند از روش های (( آرام سازی )) برای آرام کردن خودش استفاده کند ( مانند روش نفس عمیق – تجسم – عروسک پارچه ای و کوکی ) .

مرحله پنجم : وقتی کودکتان توانست بدنش را آرام کند ، به او بیاموزید که از روش (( حرف زدن با خودش به صورت مثبت )) استفاده کند . برایش توضیح دهید که اگر به شکل درستی با خودش حرف بزند می تواند عصبانیتش را بهتر کنترل کند . صحبت با خود به معنی حرف زدن با خودتان برای کسب آرامش است . به او یاد دهید که شکل صحیح صحبت با خود به این شکل است :

• خونسرد باش

• آرام باش

• اگر نتونم این کار رو انجام بدم مسئله ای نیست و اشکالی نداره

• ناراحت هستم که علی نمی خواد با من بازی کنه اما خیلی از بچه های دیگر دوست دارند با من بازی کنند .

در این قسمت هم بسیار مهم است که برای اینکه کودک کاملا متوجه منظور شما از(( حرف زدن با خود به شکل مثبت )) شود ، با مثالهایی نقش بازی کنید .

مرحله ششم : به فرزندتان بیاموزید که در موقعیت های خشم برانگیز دست به عمل شود و کارهای پیشگیرانه ای انجام دهد . این اقدامات می توانند شامل این موارد باشند : در آغوش گرفتن طرف مقابل ، قدم زدن با همدیگر ، آرام شدن ، جرات نشان دادن و …

در تمام این موارد بسیار مهم است که شما به طور مستقیم چیزی را به کودکتان یاد ندهید بلکه اجازه دهید که ابتدا او نظرش را بدهد مثلا از او بپرسید وقتی که عصبانی می شی بدنت چطوری می شه ؟