در مورد اختلال یادگیری و خواندن بیشتر بدانید

آنچه برای معلمان و والدین در مبحث نارسایی یادگیری بسیارمهم است ، تشخیص نشانه های زود هنگام اختلالات یادگیری در کودکان است.

1 – والدین و تشخیص اولیه :

گاهی والدین نخستین کسانی هستند که به مشکل فرزندشان پی می برند. تأ خیر در سخن گفتن ، نارسایی یا دشواری در بیان خواسته ها ، ناشیگری ، سازمان دهی ضعیف ،تمرکزضعیف وفقدان خویشتن داری، همگی علایم مشکل یادگیری ویژه هستند.

2 – علائم دیگر :

کودکانی که دراوان کودکی زمانی طولانی متحمل سؤ تغذیه شده اند ،در آزمون های مختلف شناختی عملکرد کم تر ازحد متوسط نشان می دهند.ازخصوصیات فرعی آن ها مشتمل است بر بی میلی با امتناع از رفتن به مدرسه و انجام دادن تکلیف کتبی ، عملکرد تحصیلی ضعیف در سایر زمینه ها مانند ریاضییات، بی علاقگی کلی به کار مدرسه ، فرار از مدرسه و اختلال سلوک.

کودک ممکن است در مرتب کردن اشیا یا یاد گیری تشخیص راست از چپ مشکل داشته باشد. یادگیری مهارت هایی نظیر بستن بند کفش یا گفتن زمان که هم سالانش به راحتی ازعهده ی آن بر می آیند ممکن است برای او مشکل باشد .

3 – مشکلات مهارت های حرکتی:

مطالعات نشان می دهد که مشکلاتی نیزبامهارت های حرکتی به ویژه در سنین پایین وجود دارد. این کودکان در مهارت های ظریف حرکتی و برخی از مهارت های درشت حرکتی نظیر ایستادن روی پله و ایستادن با چشم بسته روی هریک ازدوپاودوچرخه سواری مشکل دارند.

رفتارناشیانه یا شروع راه رفتن و دوچرخه سواری آن ها با تاخیرهمراه بوده است ،فعالیت های ورزشی رابه دشواری انجام می دهد حرکات بدنی را دوست ندارد.آموزگاران نیز متوجه شده اند که این گونه از دانش آموزان،کارهایی مثل نوشتن ، قیچی کردن ، دگمه دوختن و بستن بند کفش را به سختی انجام می دهند.

4 –  مشکلاتی که با شیطنت اشتباه گرفته می شوند

اگر کودک نتواند داستانی را برای چند دقیقه گوش دهد، توانایی تمرکز و گوش کردن به درسی مثل ریاضی را نخواهد نداشت. یا اگر نتواند اشیا را با چشم تعقیب کند،قادربه تعقیب چشمی اعداد و نیز بالا و چپ و راست نخواهد بود.

مشکلات رفتاری در منزل نطیر فعالیت زیاد ،بد اخلاقی،ناتوانی در گوش کردن و پی گیری دستورات،دروغ گویی، دزدی، امتناع ازآن چه از وی خواسته می شود،در این کودکان شایع است. این کودکان ممکن است احساس خشم یا افسردگی کنند .ممکن است گوشه گیر یا پرخاشگر و خود سر شوند و از لحاظ اجتماعی منزوی گردند.هم چنین ممکن است مشکل تمرکز،که به بی قراری و تکانش وری منجر می شود، به اشتباه شیطنت تعبیر شود .

5 – مشکلات ناشی از عوامل شخصیتی:

عوامل شخصیتی چون خجالتی بودن و پایین بودن عزت نفس ازعوامل مهم دخیل در بروز اختلالات یادگیری است.اکثر کودکان مبتلا به این اختلال از نوشتن و خواندن دل خوشی ندارند و از آن اجتناب می کنند.

6 –  ویژگی های عمومی:

اگر چه نمی توان ویژگی های صد در صد مشابهی را در این کودکان مشاهده کرد اما می توان گفت اغلب آنان ویژگی های زیررادارند:

1- بیشتر این کودکان پسر هستند.تعدادپسران چهاربرابردختران است.
2- اغلب درکلاس های درس مشکلات رفتاری دارند.
3- تمایل به خواندن ندارند.
4- قادرنیستند یک دایره ی لغات بینایی ایجاد کنند.
5- دامنه ی توجهشان کوتاه است.
6- در تمرکز مشکل دارند.
7- معمولاً دارای مشکلات جسمانی مثل،ضعف بینایی وشنوایی هستند.
8- اغلب مسائل هیجانی دارند.
9- معمولا در مدرسه افت تحصیلی دارند.
10- احساس نا امیدی،بی لیاقتی و کم جرائتی می کنند.
11- در خواندن شفاهی و کلامی تردید می کنند و گاهی دچار لکنت می شوند.
12- به جای این که چشم هایشان را هنگام خواندن حرکت دهند سرشان را تکان می دهند.
13- کلمه به کلمه می خوانند.
14- به زحمت و با صدای کشیده و لحن یک نواخت می خوانند .
15- به نقطه چداری توجه ندارند و از توجه به معنی لغت غا فل اند.
16- وقتی مطلبی را آهسته می خوانند،لبهایشان را تکان می دهند یا درذهنشان لغات را می خوانند.
17- حافظه دیداری و شنیداری شان ضعیف است .
18- فاقد قدرت تمیز و تشخیص کافی شنیداری هستند.
19- در مدرسه سازگاری اجتماعی ندارند.
20- رشد اجتماعی کافی ندارند.
21- به اندازه کافی شادابی و کنجکاوی ندارند .
22 نمی تواتتد کاغذ را با قیچی برش دهند .
23- در لی لی کردن توانایی کافی ندارند.
24- برتری جانبی (همه اعضا در یک طرف برتر باشند)ندارند .

علائم ناتوانی یادگیری در سن 5 تا 9 سالگی

• مشکل در یادگیری ارتباط بین حروف و صدا
• مشکل در ترکیب صداها و ساخت کلمه
• اشتباه خواندن لغات پایه هنگام خواندن
• اشتباه خواندن لغات به طور دائم
• مشکل در یادگیری مفاهیم پایه ریاضی
• مشکل در بیان زمان و ترتیب و توالی
• کندی در یادگیری مهارت‌های جدید

ممکن است اختلال خواندن با اختلال یادگیری همراه باشد.

چطور تشخیص بدهیم کدام دانش آموز اختلال خواندن دارد؟

دانش آموزان مبتلا به اختلال خواندن یا خوانش پریشی برخی از این ویژگی ها را دارند:

-در کلاس درس غالبا مشکلات رفتاری دارند
-تمایلی به خواندن ندارند
-در خواندن شفاهی و کلامی تردید می کنند و گاهی دچار لکنت می شوند
-به جای اینکه چشم هایشان را هنگام خواندن حرکت دهند، سرشان را تکان می دهند
-کلمه به کلمه می خوانند
-به زحمت و تقلا و با صدای کشیده و لحن یکنواخت می خوانند
-به علائم نگارشی توجه ندارند و از توجه به معنی واژه ها غافلند
-واژه ها را غیر مرتبط با محتوا و غیر مرتبط با عناصر آوایی حدس می زنند
– افعال را به میل خودشان تغییر می دهند
و…

گردآوری : هانیه عبدالکریمی ،کاردرمانگر- عضو تیم تحقیق توسعه